Znamiona, pieprzyki i piegi to zmiany skórne, które mają większość z nas. Nie zawsze są one groźne, ale czasem mogą się zmienić w nowotwory skóry. Aby tego uniknąć, warto regularnie wykonywać badanie dermatoskopowe. Co to jest i dlaczego jest tak ważne?
Co to jest dermatoskopia?
Dermatoskopia to badanie, które pozwala ocenić strukturę i kolor zmian skórnych. Jest to nieinwazyjna metoda, która polega na przyłożeniu do skóry specjalnego urządzenia – dermatoskopu. Dermatoskop to rodzaj mikroskopu, który powiększa obraz i oświetla zmianę skórną. Dzięki temu lekarz może zobaczyć, czy zmiana ma cechy łagodne czy złośliwe.
Dermatoskopia jest bardzo skuteczna w wykrywaniu czerniaka – najgroźniejszego rodzaju raka skóry. Czerniak jest trudny do zdiagnozowania na oko, ponieważ może mieć różne kształty, kolory i rozmiary. Dermatoskopia pozwala zauważyć charakterystyczne cechy czerniaka, takie jak asymetria, nieregularne brzegi, niejednolity kolor, duża średnica i zmiany w czasie.
Jak przebiega badanie dermatoskopowe?
Badanie dermatoskopowe jest proste, szybkie i bezbolesne. Nie wymaga żadnego przygotowania ani znieczulenia. Polega na tym, że lekarz przykłada dermatoskop do zmiany skórnej i obserwuje jej obraz na ekranie komputera lub smartfona. Badanie trwa kilka minut, wynik otrzymuje się od razu po jego zakończeniu.
Kiedy i jak często należy wykonywać dermatoskopię?
Dermatoskopia jest badaniem profilaktycznym, które powinno się wykonywać regularnie, przynajmniej raz w roku. Najlepszym okresem na badanie jest jesień lub zima, kiedy skóra jest mniej narażona na działanie promieni słonecznych. Promieniowanie UV może bowiem wpływać na zmiany w strukturze i kolorze znamion.
Badanie dermatoskopowe jest szczególnie zalecane osobom, które mają:
- jasną karnację, blond lub rude włosy
- dużo piegów i znamion
- tendencję do poparzeń słonecznych
- obciążenie genetyczne, czyli historię nowotworów skóry w rodzinie
Ponadto, dermatoskopię należy wykonać, jeśli zauważymy jakiekolwiek zmiany w wyglądzie znamion, takie jak:
- zmiana wielkości, kształtu lub koloru
- pojawienie się nowych zmian skórnych
- zwiększone łuszczenie się, swędzenie lub pieczenie
- sączenie, krwawienie lub strupienie
Co dalej po badaniu dermatoskopowym?
Po badaniu dermatoskopowym lekarz może podjąć jedną z trzech decyzji:
- stwierdzić, że zmiana jest łagodna i nie wymaga żadnego leczenia
- zalecić dalszą obserwację zmiany i powtórzenie badania po pewnym czasie
- zasugerować usunięcie zmiany i wykonanie badania histopatologicznego
Usunięcie zmiany skórnej jest zazwyczaj zabiegiem mało inwazyjnym i nie pozostawiającym blizn. Jedną z najnowocześniejszych i najbezpieczniejszych metod jest laseroterapia. Polega ona na tym, że energia lasera niszczy zmienioną tkankę, odparowując z niej wodę. Zabieg jest wykonywany z miejscowym znieczuleniem i trwa kilka minut. Laser ma też funkcję chłodzącą, która zapobiega uszkodzeniom termicznym zdrowej skóry wokół zmiany.
Dlaczego warto wykonywać dermatoskopię?
Dermatoskopia to badanie, które może uratować życie. Dzięki niej można wykryć nowotwory skóry na bardzo wczesnym etapie, kiedy są jeszcze całkowicie wyleczalne. Czerniak jest jednym z najczęstszych i najbardziej śmiertelnych nowotworów w Polsce. Jego rokowanie zależy od stopnia zaawansowania. Im wcześniej zostanie zdiagnozowany i usunięty, tym większa szansa na przeżycie. Nie zapominajmy więc o regularnych badaniach dermatoskopowych i dbajmy o zdrowie naszej skóry.
