Wolne dni i coraz bardziej słoneczna pogoda zachęcają do spędzania czasu na zewnątrz. Światło słoneczne jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Po wystawieniu ciała na słońce czujemy się bardziej szczęśliwi, produkujemy endorfiny, a w skórze wytwarzana jest witamina D. Jednak nadmierna ekspozycja na słońce bez odpowiedniego zabezpieczenia może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, do których możemy zaliczyć:
- występowanie poparzenia słonecznego (rumień skórny),
- ryzyko powstania złośliwych nowotworów skóry,
- przyspieszony proces starzenia skóry,
- nadmierne powstawanie zmarszczek,
- zwiększoną aktywność wolnych rodników w tkankach,
- pojawianie się przebarwień skórnych,
- brak jędrności skóry (elastoza posłoneczna),
- uszkodzenie wzroku,
- wystąpienie alergii i reakcji zapalnej,
- wystąpienie udaru cieplnego.
Aby w pełni korzystać ze słońca, bez obawy przed negatywnymi konsekwencjami jego działania, należy pamiętać o stosowaniu filtrów przeciwsłonecznych. Filtry SPF zapewniają znaczące korzyści dla skóry, w szczególności chroniąc ją przed promieniami UV, które są przyczyną zmarszczek, utraty jędrności, szarej cery i przebarwień. Udowodniono, że produkty zawierające ochronę SPF stosowane regularnie pomagają zapobiegać widocznym oznakom starzenia się skóry.
Coraz większa jest świadomość społeczeństwa o szkodliwości promieniowania słonecznego oraz negatywnych skutkach jego oddziaływania na skórę. Kremy z filtrem ochronnym zyskują coraz większą rzeszę fanów, jednak nadal wiele osób ich nie stosuje nawet latem, obawiając się, że ich skóra się nie opali po ich zastosowaniu. Aby zrozumieć działanie preparatów z filtrem, należy poznać rodzaje promieniowania UV będące składową promieniowania słonecznego i ich działanie na naszą skórę. Wyróżniamy:
- Promieniowanie UVC charakteryzujące się najkrótszą długością fali do 290 nm. Pomimo najwyższej energii jest prawie całkowicie pochłaniane przez warstwę ozonową atmosfery otaczającej ziemię. Można powiedzieć, że to promieniowanie praktycznie nie dociera do naszej skóry.
- Promienienie UVB o długości fali 290-320 nm, w skórze penetruje naskórek oraz skórę właściwą. Promieniowanie UVB odpowiedzialne jest za pigmentację skóry, która występuje kilkanaście godzin po zakończeniu ekspozycji na słońcu. Za sprawą jego działania dochodzi do powstania opalenizny. Jest również odpowiedzialne za produkcję witaminy D. Może przyczyniać się do powstania późnych odczynów posłonecznych.
- Promieniowanie UVA cechuje się największą długością fali 320-400 nm. Penetracja jest znacznie głębsza niż w przypadku fali UVB i dochodzi do tkanki podskórnej. Większe dawki tego promieniowania mogą być przyczyną natychmiastowych odczynów rumieniowych oraz tworzenia się przebarwień skórnych. Promieniowanie UVA odpowiedzialne jest za fotostarzenie skóry, odczyny fotoksyczne i fotoalergiczne oraz nowotwory skóry. Co ważne, jego natężenie jest takie samo przez cały dzień, niezależnie od pogody oraz pory roku. Przenika przez chmury i szyby, dlatego skóra może być zaczerwieniona przy dłuższej jeździe samochodem w słońcu, natomiast nie uzyskamy długotrwałej opalenizny.
Każdy krem przeciwsłoneczny posiada skrót SPF, oznaczający z angielskiego Sun Protective Factor, czyli nic innego jak faktor ochrony przed promieniowaniem słonecznym. Najczęściej występujące filtry to 15, 20, 30, 50. Co oznaczają te liczby? Na przykład, stosując krem z filtrem SPF 20, do oparzenia dojdzie po 20-krotnie dłuższym czasie ekspozycji na słońce, niż bez zastosowania filtra. Dostępne na rynku preparaty są klasyfikowane zgodnie z wskaźnikiem ochrony przeciwsłonecznej:
- ochrona niska (SPF 6 oraz 10),
- ochrona średnia (SPF od 15 do 25),
- ochrona wysoka (SPF od 30 i 50),
- ochrona bardzo wysoka (SPF > 50).
Pamiętajmy, że stosowanie określenia “bloker” dla kosmetyków z faktorem powyżej 100 jest mylące, gdyż żaden preparat nie jest w stanie zapewnić nam pełnej ochrony przeciwsłonecznej. Wyróżniamy 2 rodzaje filtrów przeciwsłonecznych:
Filtry fizyczne:
- utrzymują się na powierzchni skóry, ich cząsteczki są na tyle duże, że nie mają zdolności wnikania w głąb skóry,
- rozpraszają padające na nie promieniowanie UV,
- pozostawiają na skórze białą warstwę,
- nie tracą swoich właściwości pod wpływem promieniowania, procesów utleniania lub upływu czasu, można aplikować je rzadziej niż filtry chemiczne,
- zawierają substancje bardzo dobrze tolerowane przez skórę, polecane są w przypadku tendencji do alergii.
Filtry chemiczne:
- wnikają w wierzchnie warstwy naskórka,
- absorbują promieniowanie UV a następnie uwalniają je w postaci ciepła,
- mają lekką konsystencję, są niewidoczne na powierzchni skóry,
- są mniej fotostabilne od filtrów fizycznych, należy dokładać je na skórę co 2-3 godziny,
- mogą być gorzej tolerowane przez skórę niż filtry fizyczne, nie są polecane dla alergików.
Najlepiej wybierać produkty nowej generacji, które łączą oba rodzaje filtrów. Pozwala to zwiększyć skuteczność ochrony naszej skóry przed szkodliwymi promieniowaniami ultrafioletowymi. Należy pamiętać, że kremy z filtrem najlepiej stosować przez cały rok, niezależnie od intensywności nasłonecznienia. Filtry przeciwsłoneczne nie spowodują, że nasza skóra się nie opali, zapobiegną natomiast poparzeniom słonecznym, przebarwieniom, fotostarzeniu oraz rozwojowi nowotworów skóry.
